داروی ضد التهاب ‹ممکن است از اسکیزوفرنی پیشگیری و آن را درمان کند›

محققان می‌گویند فعالیت سلول‌های ایمنی مغز مبتلایان به اسکیزوفرنی بیشتر از افراد سالم است و با داروهای ضد التهاب احتمالا می‌توان راهی تازه را در درمان این بیماری باز کرد.

تقریبا صد سال از زمانی که اسکیزوفرنی به صورت علمی توضیح داده و شناخته شد می‌گذرد اما با وجود پیشرفت‌های دانش پزشکی هنوز علت بیماری، راه پیشگیری و درمان موثری برای آن دقیقا روشن نیست و هنوز یکی از دیرپاترین معماهای پزشکی است.

اساس درمان در حال حاضر داروهایی هستند که با تغییر فعالیت عصبی-شیمیایی مغز علائم بیماری را سبک می‌کنند، اما این داروها هیچکدام باعث درمان دائمی نمی‌شوند، در مواردی بی‌تاثیر هستند و عوارض جانبی آنها معمولا چنان آزاردهنده و سنگین است که بیماران از ادامه درمان خودداری می‌کنند.

بیشتر این داروها که در دهه شصت میلادی تولید شدند در اساس تفاوت بنیادی با داروهای فعلی ندارند و فقط در دهه نود میلادی داروهایی با عوارض جانبی کمتر وارد بازار شدند.

اما اکنون محققان به نتایجی رسیده‌اند که قابلیت ایجاد تحولی بزرگ را در درمان این بیماری دارد.

برای این تحقیق ۱۴ نفر از کسانی که احتمال ابتلای آنها به اسکیزوفرنی «بی‌اندازه زیاد» ارزیابی می شد، انتخاب شدند.

آنها برای علائمی مثل پارانویا یا توهم به پزشک مراجعه کرده اما هنوز دچار مرحله سایکوز (روان‌پریشی) نشده بودند. معمولا سرنوشت ۲۰ تا ۳۵ درصد این افراد به تشخیص قطعی اسکیزوفرنی ختم می‌شود.

محققان مغز این چهارده نفر را پت اسکن (PET scan) کردند. ماده‌ای در رگ بیمار تزریق می‌شود و پرتوهایی که این ماده ساطع می‌کند، ردیابی می‌شود.

با تجزیه و تحلیل نقاطی که این ماده در آن تجمع پیدا می‌کند یا نمی‌کند می‌توان فعالیت بافت‌های مختلف را ارزیابی و سلامت یا اختلال را شناسایی کرد.

اسکن مغز این افراد نشان داد که سلول‌های التهابی مغز (مایکروگلیا) در مغز این افراد فعالترند.

این سلول‌ها در واقع رفتگرهای مغر هستند و دائما بافت مغز را از سلول‌های عصبی آسیب دیده، رسوبات مواد و عفونت‌ها پاک می‌کنند.

محققان مغز افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و افراد سالم را هم اسکن کردند و با این نتایج مقایسه کردند.

این مقایسه نشان داد فعالیت التهابی هم در مغز آنها که در خطر ابتلا به اسکیزوفرنی هستند و هم در آنها که مبتلا به این بیماری هستند، بیشتر از افراد سالم است.

از این رو دانشمندان فکر می‌کنند ممکن است به راهی برای تشخیص زودهنگام و حتی پیشگیری از این بیماری نزدیک شده باشند.

کارآزمایی بالینی با استفاده از آنتی بیوتیکی به نام ماینوسایکلین در حال حاضر آغاز شده است. این آنتی بیوتیک خاصیت ضد التهابی هم دارد و محققان می خواهند ببینند آیا با کاهش التهاب سلول‌های عصبی در مغز می‌توانند از این بیماری پیشگیری یا آن را درمان کنند.

اگر این موضوع به یقین تبدیل شود در پیشگیری و درمان دیگر بیماری‌های روانپزشکی هم تحولی ایجاد خواهد شد.

پیتر بلومفیلد نویسنده اصلی این تحقیق می گوید:

«نکته جالب ارتباط شدت التهاب با شدت علائم بود.»

«در جریان تحقیق دو نفر از این چهارده نفر به اسکیزوفرنی و یا بیماری‌های اسکیزوئید مبتلا شدند و اینها کسانی بودند که مایکروگلیای مغزشان بیشترین فعالیت را نشان می‌داد.»

اگر نتایج این تحقیق «مهم» و «نویدبخش» در مطالعات بزرگتر و تکرار شود پزشکان برای اولین بار راهی برای شناسایی افرادی که در معرض ابتلا به اسکیزوفرنی هستند خواهند داشت و می‌توانند درمانهای پیشگیرانه را شروع کنند.

دکتر الیور هاویس رییس گروه روانپزشکی مرکز تحقیات بالینی امپریال کالج لندن این تحقیق را «یک قدم واقعی» در شناخت اسکیزوفرنی می‌داند:

«برای اولین بار ما شواهدی از فعالیت بیش از حد پیش از بروز علائم بیماری داریم.»

«اگر پیش از بروز کامل بیماری، بتوانیم این فعالیت را کاهش دهیم، ممکن است بتوانیم از بیماری پیشگیری کنیم. این موضوع باید به آزمایش گذاشته شود اما این یکی از مهمترین پیامدهای این تحقیق است.»

دکتر هاویس می گوید مایکروگلیاها مثل باغبانی هستند که گاهی در هرس و وجین کردن افراط می‌کنند و برخی شاخ و برگهای سالم و مهم را هم قطع می‌کنند، از این رو باعث می‌شود برخی ارتباطات مهم شبکه عصبی مغز قطع شده و در نتیجه بیماری ایجاد شود.

اما هنوز معلوم نیست چرا سیستم ایمنی مغز در بعضی افراد فعالیت بیش از حد دارد.

بررسی‌های ژنتیکی نشان داده اند ژنها در کنترل دستگاه ایمنی نقش دارند از این رو می‌توان یک زمینه ارثی را در نظر گرفت. علاوه بر این اسکیزوفرنی در کسانی که بستگان نزدیکشان این بیماری را دارند بیشتر دیده می‌شود.

پیش از این نقش عوامل محیطی از جمله آلودگی‌ هوا در ایجاد برخی بیماری‌های مزمن مغز مطرح شده بود.

به جز این نقش استرس‌های شدید در دوران زندگی هم هنوز به عنوان یکی از عوامل مطرح است.

پروفسور استیون لوری رییس گروه روانپزشکی دانشگاه ادینبورو می‌گوید این تحقیق «مهم» نشان می‌دهد امکان پیشگیری و درمان «یکی از بدترین بیماری‌های نوع بشر» امکان پذیر است.
http://www.bbc.com/persian/science/2015/10/151016_me_brain_immune_system_schizophrenia

برای ایران هواپیماهای پهن‌پیکر بوئینگ بهتر است یا ایرباس؟

فرهاد بهرامی

با حادثه رخ داده برای هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ ماهان و جدا شدن یکی از چهار موتورش حین پرواز و فرود اضطراری این هواپیمای پهن‌پیکر، خوشبختانه بزرگ‌ترین فاجعه هوایی ایران رقم نخورد ولی این اتفاق زنگ خطری است برای ناوگان فرسوده هواپیماهای پهن‌پیکر در ایران.

با توجه به رفع تحریم خرید هواپیما برای ایران طبق توافق هسته‌ای، حالا ایران می‌تواند خطوط هوایی خود را اصلاح کند.

اما ایران احتیاج به چه میزان هواپیمای پهن‌پیکر و دورپرواز دارد؟

بنا به اعلام وزارت راه و شهرسازی، ایران تا ۱۰ سال آینده نیاز به حداقل ۴۰۰ هواپیمای نو دارد که از این تعداد بین ۳۰ تا ۴۰ درصد هواپیمای پهن‌پیکر و دورپرواز هستند که عددی بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ هواپیما است.

هواپیمای پهن‌پیکر در داخل خود دو راهرو دارد و معمولاً هواپیماهای مسافربری پهن‌پیکر، بدنه‌ای با قطر ۵ تا ۶ متر دارند.

ایران‌ایر اولین ایرلاین ایرانی است که از هواپیماهای دورپرواز و پهن‌پیکر استفاده کرده‌است.

حتی مدل بوئینگ اس‌پی۷۴۷ به سفارش مستقیم ایران‌ایر به بوئینگ طراحی و ساخته شد. این مدل کمی از بوینگ ۷۴۷–۱۰۰ کوتاه‌تر است و برد پروازی بیشتری دارد. هدف از خرید این هواپیما در آن مقطع، استفاده در خط پروازی تهران – نیویورک بود. در آن برهه زمانی، این خط پروازی، طولانی‌ترین خط پروازی جهان به شمار می‌رفت.

ایران‌ایر هم‌اکنون یک هواپیمای مدل اس‌پی۷۴۷ و سه هواپیمای ۷۴۷ سری ۲۰۰ دارد. سه هواپیمای اس‌پی۷۴۷ ایران‌ایر هم از دور خارج شده‌اند و دیگر قابل استفاده نیستند و معمولاً از آن‌ها به عنوان تأمین‌کننده قطعات برای چهار هواپیمای باقی‌مانده استفاده می‌شود. تمامی ۷۴۷های ایران‌ایر پیش از انقلاب خریداری شده‌اند.

بر پایه توافق اولیه هسته‌ای البته شرکت بوئینگ حاضر شد تعمیر و ایمن‌سازی هواپیماهای خریداری شده پیش از انقلاب را انجام دهد.

از طرفی بوئینگ در نخستین قراردادش با ایران از سال ۱۹۷۹، به شرکت ایران‌ایر راهنما، نقشه، راهنماهای ناوبری و داده‌های پروازی فروخت.

به همین دلیل فرهاد پرورش، مدیرعامل ایران‌ایر به رویترز گفته‌است ایران ترجیح می‌دهد به تأمین‌کنندگانی اولویت دهد که در زمان تسهیل تحریم‌ها در سال ۲۰۱۴، با ایران همکاری کرده‌اند.

شاید این دلیلی است که ایران‌ایر بوئینگ را به رقیبش ایرباس برتری دهد اما بر خلاف ۷۴۷های باقی هواپیماهای پهن‌پیکر ایران همه ایرباس هستند و شاید این عامل سکه شانس ایرباس برای معامله با ایران باشد.

ایران‌ایر یکی از اولین شرکت‌هایی در جهان بود که اقدام به خرید ایرباس ۳۰۰ کرد. پس از انقلاب هم ایرباس چندین بار حاضر به فروش مستقیم به ایران شد.

ایران‌ایر هم اکنون ۱۶ ایرباس ۳۰۰ و ۳۱۰ دارد که مدرن‌ترین آن‌ها چهار ایرباس اِی۳۰۰-۶۰۰آر و دو ایرباس اِی۳۱۰-۳۰۰ است. تمامی پروازهای این شرکت به اروپا با این شش مدل انجام می‌شود که معمولاً از این شش فروند دو عدد بیشتر مواقع در تعمیر هستند و این عامل سبب تاخیرهای فراوان یا لغو برخی مسیرهای پروازی ایران ایر شده‌است.

ایرباس اِی۳۰۰ در تیپ‌های مختلف از سال ۱۹۷۲ تا سال ۲۰۰۷ تولید شد. این هواپیما دارای برد ۷۷۰۰ کیلومتر است و در دو کلاس پروازی ۲۶۰ نفر ظرفیت دارد. مدل اِی۳۰۰-۶۰۰ پیشرفته‌ترین تیپ این مدل است و مدل اِی۳۰۰ کوچک شده این هواپیما است.

در سوی مقابل ماهان رقیب ایران ایر، وضعیت بسیار بهتری دارد این شرکت در چند سال اخیر با دور زدن تحریم‌ها توانسته‌است هواپیماهای بسیار مدرن ایرباس اِی۳۴۰–۶۰۰ را به تعداد هفت فروند خریداری کند. یکی از ایرباس‌های خریداری شده توسط ماهان، ایرباس سابق صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل است.

ایرباس اِی۳۴۰–۶۰۰ یکی از چندین تایپ مدل ۳۴۰ است. این مدل هواپیمای مسافربری پهن‌پیکر و چهار موتوره کاربرد اصلی‌اش در جابجایی تعداد زیادی مسافر در مسافت‌های طولانی است؛ و در ۳ مدل ۳۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ ساخته شده‌است.

مدل ۳۰۰ برای مسیرهای بیش از ۱۳هزار و ۷۰۰ کیلومتر طراحی شده‌است و در این طول پروازی می‌تواند ۳۰۰ مسافر را حمل کند. مدل ۵۰۰ که دوربردترین مدل است و قادر به جابجایی بیش از ۳۱۳ مسافر در طول ۱۶۶۶۸ کیلومتر است. هواپیمایی سنگاپور از این مدل برای مسیر سنگاپور لس‌آنجلس استفاده می‌کند که بیش از ۱۹ ساعت طول می‌کشد. مدل ۶۰۰ که کشیده‌ترین مدل ۳۴۰ است قابلیت حمل ۳۶۰ مسافر در ۳ کلاس یا ۴۱۹ مسافر در ۲ کلاس را برای مسیرهای بیش از ۱۴۰۰۰ کیلومتر دارد.

این هواپیما به دلیل استفاده از چ‌ها موتور مدل پر مصرفی است و هم اکنون بسیاری از خطوط پروازی جهان به جای این مدل از مدل دو موتوره ایرباس اِی۳۳۰ استفاده می‌کنند.

ماهان در مجموع دارای ۴۰ هواپیمای دور برد به ترتیب، ۱۶ فروند ایرباس ای۳۰۰، ۱۱ فروند ایرباس ای۳۱۰ چهار فروند ایرباس اِی۳۴۰–۳۰۰، هفت فروند ایرباس اِی۳۴۰–۶۰۰ و دو فروند بوئینگ ۷۴۷–۳۰۰ است.

هواپیمایی آسمان به عنوان سومین ایرلاین بزرگ ایرانی هم تنها دارای یک هواپیمای ایرباس اِی۳۴۰–۳۰۰ است.

اما کدام یک از این هواپیماها باید جایگزین شوند؟

بر اساس عمر پروازی تمامی هواپیماهای ۷۴۷ ایران ایر و ماهان فرسوده محسوب می‌شوند و با اینکه ایمنی این هواپیماها بسیار بالاست و توان تعمیراتی مخصوصاً در ایران ایر قوی است ولی سال هاست عمر این مدل هواپیماها در ایران پایان یافته‌است.

دربارهٔ نیم بیشتری از ایرباس‌های ایران ایر هم می‌توان چنین قضاوتی کرد. البته ایرباس‌های ماهان به دلیل سال کارکرد کمتر وضعیت بسیار بهتری نسبت به ایران ایر دارند ولی این شرکت هم احتیاج به نوسازی و خریدهای جدید دارد.

اگر در زمینه ساخت هواپیماهایی با ظرفیت کمتر از ۲۰۰ نفر رقبای بسیاری مانند بمباردیر کانادا و امبرائر برزیل برای بوئینگ و ایرباس وجود دارد در زمینه هواپیماهای پهن‌پیکر مسافربری این دو شرکت همچنان انحصار بازار را در دست دارند ولی در میان مدل‌های جدید این دو شرکت کدام یک بهترین گزینه برای خرید است؟

فرهاد پرورش مدیر عامل ایران ایر در این باره گفته‌است جت‌های پهن‌پیکر نظیر ای۳۳۰ و ای۳۵۰، ۷۷۷ و ۷۸۷ و «شاید» ۷۴۷–۸ می‌تواند برای شرکت ایران ایر مناسب باشد.

در میان مدل‌هایی که فرهاد پروش از آن نام برده بوئینگ ۷۸۷ و ایرباس اِی۳۵۰ جدیدترین مدل‌ها هستند.

این دو مدل هم کلاس هستند و رقیب اصلی یکدیگر به شمار می‌روند. اما کدام یک بهترند و برای ایران مناسب‌تر است؟

بوئینگ ۷۸۷ دریم‌لاینر هم‌اکنون پیشرفته‌ترین هواپیمای ساخته شده بوئینگ است. این جت مسافربری دوموتوره ظرفیت ۲۴۰ نفر در سری ۸، ۲۹۰ نفر در سری ۹ و ۳۳۰ نفر در سری ۱۰ در دو کلاس پروازی را دارد. این هواپیما نسبت به دیگر هواپیمای مسافربریِ بوئینگ از لحاظ مصرف سوخت دارای بازده بالاتری است و اولین بوئینگی است که مواد کامپوزیت در بیشتر بدنهٔ آن به‌کار رفته‌است. این بوئینگ داری قدرت مانور بی‌نظیری در جت‌های مسافر بری است و در یک پرواز نمایشی درست بعد از بلند شدن با حالت کاملاً عمود بر زمین به سمت آسمان صعود کرد.

قیمت این مدل به ترتیب ۲۲۴، ۲۶۴ و ۳۰۶ میلیون دلار در سری ۸، ۹ و ۱۰ است.

ایرباس اِی۳۵۰ رقیب بوئینگ ۷۸۷ یک هواپیمای مسافربری پهن‌پیکر و دوموتوره است که مانند ۷۸۷ در ساختش از مواد کامپوزیت استفاده شده این عامل سبب کاهش مصرف سوخت و قابلیت بالای هواپیما در مانور شده‌است.

شرکت ایرباس مدعی است که مصرف سوخت این هواپیما و هزینه‌های عملیاتی آن به مراتب کمتر از بوئینگ ۷۸۷ است.

شرکت هواپیمایی قطر یکی از اولین خریداران این هواپیما است.

این مدل در سه سری ۸۰۰، ۹۰۰ و ۱۰۰۰ به ترتیب در دو کلاس پروازی ۲۷۶، ۳۱۵ و ۳۸۷ مسافر را می‌تواند جابجا کند و به ترتیب ۲۶۹، ۳۰۴ و ۳۵۱ میلیون دلار قیمت دارد.

حداکثر سرعت ایرباس ۳۵۰ حدود ۸۹ صدم ماخ و حداکثر سرعت بوئینگ ۷۸۷ حدود ۹ دهم ماخ است از نظر برد پروازی هم ایرباس ۳۵۰ حدود ۱۴ هزار ۳۵۰ کیلومتر برد و بوئینگ ۷۸۷ حدود ۱۴ هزار ۱۰۰ کیلومتر برد دارد. بر اساس این شواهد فنی ایرباس برد بیشتر و مسافر بیشتری حمل می‌کند ولی بوئینگ سرعت و قدرت مانور بیشتری دارد. البته به نسبت ایرباس ۳۵۰ از بوئینگ ۷۸۷ گران‌تر است.

دو مدل ایرباس اِی۳۴۰ و اِی۳۳۰ در برابر بوئینگ ۷۷۷ قرار دارند؛ که با توجه به گزارش‌های فنی و مقایسه‌های مختلف بوئینگ ۷۷۷ دارای مصرف سوخت کمتر و هزینه تعمیرات کمتری در مقابل ایرباس بوده‌است بیشتر خطوط پروازی جهان هم برای دوربردترین هواپیماهای خود از بوئینگ ۷۷۷ استفاده می‌کنند. بوئینگ ۷۷۷ برد پروازی تا ۱۷ هزار کیلومتر دارد.

قطر موتور یک هواپیمای ۷۷۷ به اندازه قطر یک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ است. موتور این هواپیما هم از قوی‌ترین موتورهای هواپیماهای مسافربری در جهان محسوب می‌شود. این هواپیما در دو کلاس پروازی ظرفیت ۴۵۰ مسافر را دارد و قیمت آن حدود ۳۲۰ میلیون دلار است.

در مقابل ایرباس اِی۳۳۰ قادر به حمل ۳۳۰ مسافر در دو کلاس پروازی است و قیمت ۲۵۰ میلیون دلار دارد این مدل از نظر برد پروازی ۱۱ هزار کیلومتر برد دارد.

مدل ایرباس اِی۳۴۰–۶۰۰ با توانایی حمل ۴۱۰ نفر مسافر در دو کلاس پروازی و برد۱۴ هزار و ۶۰۰ کیلومتر ۲۷۰ میلیون دلار قیمت دارد.

در میان سنگین‌وزن‌های هواپیماهای پهن‌پیکر هم دو هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ سری ۸۰۰ با قیمت ۳۵۷ میلیون دلار و ظرفیت ۶۰۰ نفر در مقابل ایرباس اِی۳۸۰ بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری جهان با قیمت ۴۲۸ میلیون دلار و ظرفیت ۸۰۰ نفر قرار می‌گیرد ایرباس اِی۳۸۰ به دو دلیل مزیت کمتری برای خطوط هوایی ایران نسبت به بوئینگ ۷۴۷ دارد اول آنکه تنها دو فرودگاه می‌توانند میزبان چنین هواپیمایی در ایران باشند و دوم آنکه هزینه تعمیر و نگهداری این هواپیما بسیار بالاست.

در مجموع با توجه به موارد گفته شده اگر قیمت را در کنار عواملی مانند برد، تعداد صندلی و آشنایی خطوط هوایی ایران با ایرباس قرار دهیم بهترین گزینه برای خرید در کلاس هواپیماهای پهن‌پیکر در ایران ایرباس اِی۳۳۰ است، ولی اگر مسئله مدرن بودن و استفاده از آخرین فناوری‌ها را هم به عوامل قبلی اضافه کنیم بوئینگ ۷۸۷ گزینه مناسبی است. البته برای استفاده‌های خاص مانند برد عملیاتی بالا و تعداد مسافر زیاد به‌ویژه برای سفرهای حج دو گزینه بوئینگ ۷۷۷ و ۷۴۷ سری ۸۰۰ برای خطوط هوایی ایران منطقی به‌نظر می‌رسند.

http://www.radiofarda.com/content/f12-iran-to-purchase-boeing-or-airbus/27310140.html

هفتادمین سالگرد انفجار ناگازاکی؛ چرا ‹فت‌من› خمره‌ای شکل بود

حمید علوی روزنامه‌نگار

روز نهم اوت سال ۱۹۴۵، سه روز پس از انفجار نخستین بمب اتمی در هیروشیما، بمب اتمی دیگری در شهر ناگازاکی ژاپن منفجر شد.

این بمب به «فت‌من» (مرد چاق) معروف بود.

نام این بمب از یکی از شخصیت‌های رمان «شاهین مالت» نوشته دشیل همت، نویسنده آمریکایی داستان‌های پلیسی گرفته شد. رابرت سربر، یکی از شاگردان رابرت اوپنهایمر، پدر بمب اتمی، این نام را برای آن انتخاب کرد.

فت‌من در مقایسه با بمبی که در هیروشیما منفجر شد، گردتر، قطورتر و ویرانگرتر بود.

این بمب، خمره ای یا تخم مرغی شکل بود و ۳ متر و ۳۰ سانتیمتر طول داشت. قطر آن یک و نیم متر و وزن آن نزدیک به ۵۰۰۰ کیلوگرم بود و نزدیک به ۶ کیلوگرم پلوتونیوم در آن به کار رفته بود.
فت‌من چگونه کار کرد؟

دو بادکنک را در نظر بگیرید که یکی را آنقدر باد کنند تا بترکد و دیگری را به طور یکسان از همه جهت در دست بفشارند تا هر چه بیشتر متراکم شود و در اثر این فشردگی بترکد. در مورد دوم برای اینکه بیشترین صدا تولید شود، باید بادکنک را چنان فشرد که از حالت کروی خارج نشود. فت‌من بر اساس روش دوم عمل کرد.

به عبارتی، تراکم و فشار باید آنقدر در بمب ایجاد می‌شد که دچار شکافت هسته‌ای و انفجار مهیب شود.

برخلاف بمب اتمی هیروشیما که استوانه‌ای شکل بود، فت‌من تقریبا کروی بود.

به نوشته وبگاه دانشگاه استنفورد، علت کروی بودن این بمب، «تقارن در انفجار» بود زیرا این تقارن کروی باعث می‌شد که نیروی انفجار چاشنی‌ها در همه جهات به سمت مرکز بمب که مواد هسته‌ای در آن قرار داشت به طور یکسان حفظ شود.

برای اینکه صورت ساده‌ای از عملکرد این بمب به دست دهیم، مثال بازی هفت سنگ را در نظر بگیرید. توپی را که به سمت سنگ‌ها رها می‌کنیم در اثر برخورد به سنگ‌ها آنها را به اطراف پخش می‌کند. هر چه شدت توپ بیشتر باشد، سنگ‌ها بیشتر به اطراف پخش می‌شوند.

این توپ را نوترون تصور کنید که یکی از ذره‌های درون هسته اتم است. سنگ‌ها را هم هسته پلوتونیوم تصور کنید.

با برخورد نوترون (توپ) به هسته اتم پلوتونیوم (سنگ‌ها)، دچار واپاشی یا شکافت هسته‌ای می‌شود و بنابراین انرژی بسیار زیادی آزاد می‌شود.

ساختمان بمب باید طوری طراحی می‌شد که به تعداد مناسب نوترون تولید کند تا به طور مناسبی بتواند با هسته اتم واکنش هسته‌ای انجام دهند.

طرح کلی در این بمب اتمی این بود که به روشی نوترون (توپ)، هسته اتم‌های پلوتونیوم را بشکافد. چون سازندگان می‌خواستند شدت برخورد هر چه بیشتر شود، فت‌من را کروی ساختند تا فشار برخورد درون بمب بیشتر و یکنواخت باشد.

به اعتقاد سازندگان بمب، کروی بودن آن موجب می‌شد «عدم تقارن و مشکلات ناپایداری طی انفجار به حداقل برسد». آنها نگران بودند که بمب وقتی منفجر شود که هنوز شکافت هسته‌ای کامل رخ نداده است.

به نوشته وبگاه دانشگاه استنفورد، فت‌من متشکل از چند کره متحدالمرکز بود. کره‌هایی که تو در تو قرار می‌گرفتند.

بیرونی‌ترین پوسته کره از قطعاتی ساخته شده بود که عدسی شکل بودند و به آنها «سیستم انفجاری عدسی» گفته می‌شد. نوع شکل این قطعات باعث می‌شد که موجی که در اثر انفجار چاشنی‌ها در پوسته ایجاد می‌شد، به سمت داخل همگرا شود. این سیستم شدت فشار به داخل را زیادتر می‌کرد.

این موج را موج ضربه‌ای نامیدند.

طبق قوانین فیزیک، در پی موج‌های ضربه‌ای، افت فشار ایجاد می‌شود. این افت فشار در بمب مطلوب نیست و برای مهار آن، از یک کره دیگر (کره جذب کننده) استفاده می‌شود تا جلوی افت فشار را بگیرد و فشار را بالا برد.

کره مرکزی متشکل از پلوتونیوم و بریلیوم بود که درون آن کره دیگری بود که به آن «خرج نوترنی» می‌گفتند.

کره مرکزی را یک کره دیگر از اورانیوم احاطه کرده بود که بین پوسته مهارکننده افت فشار و کره مرکزی قرار داشت. نقش آن، این بود که کره پولوتونیوم را چنان حفظ کند که شکافت هسته‌ای درون آن رخ دهد، چون ممکن بود که شکافت هسته‌ای به درستی اتفاق نیافتد.

شکافت هسته‌ای که درون کره مرکزی رخ می‌داد، باعث می‌شد که خود کره دمای بالایی بیابد. اگر کره منبسط می‌شد، نوترون‌ها نمی‌توانستند هسته اتم پولوتونیوم را متلاشی کنند تا در اثر این واپاشی، نوترن‌های بیشتری آزاد شوند و زنجیروار نوترن‌های آزاد شده، اتم‌های بیشتری را بشکافند تا در نهایت بمب به مرحله انفجار مطلوب سازندگان برسد.

در مثال بادکنک، اگر فشار به آن از همه جهات یکسان نباشد، ممکن است در یک طرف فشار بیشتر شود و بادکنک به طور ناقص بترکد.

بنابراین نصب کره اورانیوم دور کره پولوتونیوم موجب می‌شد که نوترون‌ها فرصت بیابند هسته اتم را بشکافند.

کره اورانیوم همچنین نوترون‌هایی که در کره پلوتونیوم آزاد شده بودند و به جای حرکت به سمت «خرج نوترونی» به سمت بیرون فرار می‌کردند، را به مرکز برمی‌گرداند.

به این ترتیب در آخرین و کوچکترین کره، به اسم خرج نوترونی، به اندازه مناسب نوترون با هسته اتم پولوتونیوم وارد واکنش می شد و انفجار هسته‌ای رخ می‌داد.

http://www.bbc.com/persian/world/2015/08/150809_l10_nakazaki_fatman

اندازه پستان‌ها، تکامل انواع و انتخاب مردان

همایون خیری زیست‌شناس و روزنامه‌نگار علمی در استرالیا

از سه ماه پیش و پس از در دسترس قرار گرفتن اینترنتی یک مقاله علمی که محققان دانشگاه نیوساوث ولز در استرالیا منتشر کردند، بحث‌های داغی درباره آن در میان دانشگاهیان و در رسانه‌های این کشور درگرفته است.

این تحقیق که با استفاده از گرافیک کامپیوتری انجام شده در مورد اندازه پستان‌های زنان است؛ از بحث‌های بهداشت و سلامتی گرفته تا جراحی‌های زیبایی برای بزرگ‌تر نشان دادن پستان‌ها، و بالاخره ترجیح مردان.

مقاله بارنابی دیکسون، ملانی دانکن و آلن دیکسون در نشریه بایگانی رفتارهای جنسی منتشر شده و یکی از سوال‌های آن‌ها این بوده که اگر همه بحث‌ها درباره اندازه پستان را کنار بگذاریم و بگوییم اندازه بزرگ‌تر یعنی جذابیت بیشتر آنوقت نسبت جذابیت با سلامتی چگونه خواهد بود؟

انجام چنین تحقیقی می‌توانست حساسیت‌های اجتماعی فراوانی به بار بیاورد و به نگاه ابزاری به زنان نیز متهم شود. در واقع این امکان وجود داشت که مردم و رسانه‌ها، هر دو، با طرح موضوع مخالفت کنند. اما چنین اتفاقی رخ نداد، در عوض یافته‌های منتشر شده به بحث‌هایی در زمینه اقتصاد نیز کشیده شد.

پیش‌زمینه این تحقیق، مقاله‌ای بود که دو سال قبل‌تر به قلم دو محقق بریتانیایی در نشریه Plos ONE منتشر شده بود.

این تحقیق با استفاده از تصاویر کامپیوتر انجام شد و نشان داد که پستان‌های بزرگ‌تر برای مردان گرسنه بیشتر از مردان سیر جذابیت دارد چون احتمالا نشانگر این است که که زن به منابع غذایی بیشتری دسترسی و ذخیره چربی بیشتری داشته است.

چنین الگویی در میان گونه‌های جانوری نیز وجود دارد و نشانه‌های ظاهری و کارآیی اندام‌ها مهمترین نشانه‌ها برای انتخاب جفت بشمار می‌روند.

در تحقیق بریتانیایی‌ها از این اصل زیستی استفاده شده بود که در مقایسه با گونه‌های دیگر جانداران که پستان‌های جنس ماده تنها در زمان شیردهی به نوزادان رشد می‌کنند در انسان‌ها ظاهر پستان‌ها پس از دوران بلوغ شکل می‌گیرند و تا حدود قابل توجهی در تمام عمر حفظ می‌شوند.

بخشی از این شکل پذیری دائمی در انسان ناشی از انباشت چربی در پستان‌هاست که در گونه‌های دیگر رخ نمی‌دهد. در حقیقت وجود چربی بیشتر در ناحیه پستان به برتری تکاملی دارنده اندام بزرگ‌تر نسبت به دیگران می‌انجامد.

پیش از این هم برخی تحقیقات به این نتیجه رسیده بودند که صرفنظر از ویژگی‌های ژنتیکی و اقلیمی که بر شکل اندام زنان و مردان در یک محیط مشخص تاثیر می‌گذارند افزایش اندازه پستان‌ها در زنان در اثر افزایش سلول‌های چربی در این اندام به ناظر بیرونی نشان می‌دهد که دسترسی به مواد غذایی و در نتیجه کالری کافی برای چنین زنی به راحتی امکان‌پذیر بوده و چنین زنی قادر است فرزندان سالمی به وجود بیاورد.

مقاله محققان بریتانیایی می‌گوید نقطه مقابل این تلقی متعلق به مردانی‌ است که از نظر اقتصادی در وضعیت بهتری هستند. دسترسی این مردان به درآمد بیشتر و متعاقب آن منابع غذایی کافی نگاه آن‌ها به ظاهر زنان را تغییر می‌دهد. در این گروه از مردان، زنانی با پستان‌های کوچک به عنوان زنان جذاب شناخته می‌شوند.

پیش از این، تحقیقات متعدد دیگر نشان داده بودند که مردان در جوامع پساصنعتی بر اساس ترغیب رسانه‌ای به تفاوت‌های اندام زنان توجه می‌کنند.

اما گروهی از کارشناسان می‌گویند علیرغم ارزش‌های زیباشناختی که از طریق رسانه‌ها تبلیغ می‌شود مبنای انتخاب جفت در جوامع انسانی همچنان برگرفته از تکامل گونه‌هاست و اندازه پستان‌ها از نظر زیستی نشانه قابلیت زادآوری در زنان است.

علاوه بر این در بین محققان بر سر اینکه آیا اندازه پستان‌ها باعث می‌شود فرد برای ازدواج شانس بیشتری داشته باشد اختلاف نظر هست، برخی معتقدند علیرغم این که بزرگ بودن پستان‌ها ممکن است باعث جذابیت بیشتری شود اما برای ازدواج تمایز ایجاد نمی‌کند و اگر چه اندازه پستان نشانه تغذیه بهتر و سلامت بیشتر است، اما تعیین کننده همسر بهتر نیست.

اما برخی دیگر نیز معتقدند که جذابیت در اندازه پستان‌ها یعنی تغذیه بهتر، همسر مناسب‌تر و در نتیجه بقای بیشتر نوزادان.

http://www.bbc.com/persian/science/2015/08/150807_female_breast_size