رییس سیاه در كاخ سفید
آیا باراك اوباما میتواند آمریكا و جهان را تغییر دهد
احسان ابطحی :باراك اوباما اگر تنها 143 سال پیش در آمریكا به دنیا میآمد شاید یك برده بود، اما امروز او رئیسجمهور ایالاتمتحده است. سناتور باراك حسین اوباما، سهشنبه هفته گذشته با به دستآوردن یك پیروزی بزرگ و تاریخی به عنوان چهلوچهارمین رئیسجمهور تاریخ ایالاتمتحده انتخاب شد تا آخرین دیوارهای تبعیض نژادی در ایالاتمتحده فرو ریزد. انتخاب باراك اوباما واكنشی ملی و البته طبیعی به برنامههای اقتصادی و سیاستخارجی نامحبوبترین رئیسجمهور جمهوریخواه ایالاتمتحده، جورج دبلیو بوش از سویی و استقبال بینظیر از شعار تغییر بود كه در مركز مبارزات انتخاباتی اوباما قرار داشت.
اما در فراسوی این تحلیلها، انتخاب سناتور اوباما به عنوان رئیسجمهور ایالاتمتحده آمریكا، اتفاقی بینظیر و به یاد ماندنی در تاریخ مبارزه با تبعیض نژادی در این كشور به شمار میرود، اتفاقی كه شاید تنها دو سال پیش غیر قابل تصور و دستنیافتنی مینمود. اوبامای 47 ساله كه اولین دوره خود را به عنوان سناتور در كنگره آمریكا سپری میكند موفق شد سناتورجمهوریخواه ایالت آریزونا، جان مككین، اسیر سابق جنگ ویتنام را كه برای دومین بار تلاش میكرد به كاخ سفید راه یابد شكست دهد.
اودر انتخابات سال 2000 هم رقیب درون حزبی جورج بوش بود. تنها دقایقی پس از اعلام پیروزی باراك اوباما در انتخابات ریاستجمهوری و در ساعت 11:15 دقیقه به وقت شرق ایالاتمتحده – 7:45 دقیقه صبح به وقت تهران- سناتور جان مككین در “بالتیمور هتل” در شهر فونیكس طی سخنانی شكست را پذیرفت. او چند بار پس از آنكه نام سناتور اوباما را بر زبان آورد، طرفدارانش را كه از شنیدن نام نامزد دموكراتها ناخشنود بودند دعوت به سكوت و آرامش كرد. مككین در این سخنان گفت:”سناتور اوباما موفقیت بزرگی برای خود و كشورش به دستآورد.” مككین همچنین از مرگ مادلین دونهام، مادربزرگ اوباما كه نقش بسزایی در تربیت باراك اوباما داشت ابراز تاسف كرد و گفت از اینكه او زنده نماند تا چنین روزی را ببیند متاسف است.
مادربزرگ اوباما یكشنبه گذشته از دنیا رفت. مككین اضافه كرد:”اكنون كشور ما دوران سختی را میگذراند و من به او -سناتور اوباما- تعهد میدهم تا برای عبور از چالشهایی كه با آن مواجه هستیم هرآنچه از دستم بر میآید انجام دهم.” نامزد شكستخورده جمهوریخواهان ادامه داد:”من از همه آمریكاییهایی كه در جریان رقابتهای انتخاباتی از من حمایت كردند میخواهم تا به من بپیوندند تا نه تنها به رئیسجمهور آینده كشورمان تبریك بگوییم كه به او حسننیت و اشتیاق خود را برای یافتن راههای اتحاد نشان دهیم.
” مككین حتی در نطق پذیرش شكست خود هم سایه سنگین اوباما را حس كرد، چرا كه همزمان با سخنان او دهها هزار نفر از مردم به گرنت پارك شهر شیكاگو -محل زندگی اوباما در ایالت ایلینویز- رفتند و منتظر سخنرانی پیروزی اوباما بودند. سناتور مككین در جریان رقابتهای انتخاباتی نه فقط با سناتور اوباما كه با میراث ویران برجا مانده از دوران هشت ساله ریاستجمهوری جورج بوش و بحران اقتصادی ایالاتمتحده كه همگان سیاستهای رئیسجمهور كنونی را مسبب آن میدانند، مبارزه كرد. روز پیروزی اوباما روزی تاریخی در ایالاتمتحده بود.
پیش از طلوع خورشید و ساعتها پیش از آغاز رایگیری، صفهای طولانی برای شركت در انتخابات تشكیل شده بود و مردم در برخی حوزههای رایگیری بیش از چهار ساعت برای رای دادن انتظار كشیدند تا سرنوشت یكی از طولانیترین مبارزات انتخاباتی ایالاتمتحده را كه از دو سال پیش آغاز شده بود تعیین كنند. میزان مشاركت مردم ایالاتمتحده كمنظیر بود و نشان داد تا چه حد این انتخابات، برای آنان اهمیت دارد.
پس از شمارش ایالت به ایالت آمریكا و اعلام پیروزی اوباما در ایالتهای اوهایو، پنسیلوانیا، نیوهمپشایر، آیوا و نیومكزیكو هواداران او به خیابانها ریختند تا آغاز عصری جدید در كشورشان را جشن بگیرند. برای جمهوریخواهان و به خصوص برای محافظهكارانی كه نزدیك به سه دهه بر این حزب تسلط داشتند اما سهشنبه گذشته روز تلخی بود كه از شكست آنان خبر میداد و آن را مجبور میكرد به این موضع بیندیشند كه وضعیت كنونی حزبشان در فضای سیاسی آمریكا معلول كدامین علت است. جمهوریخواهان نه تنها انتخابات ریاستجمهوری را به دموكراتها باختند بلكه در انتخابات كنگره هم ناكام ماندند.
جمهوریخواهان پنج كرسی سنای ایالاتمتحده و 18 كرسی مجلس نمایندگان را به دموكراتها واگذار كردند تا به این ترتیب حزب دموكرات علاوه بر فتح كاخسفید، كنگره را هم با اكثریت قاطعتری نسبت به گذشته در اختیار داشته باشد و این برای اولین بار پس از سال 1995 و انتخاب دوباره بیل كلینتون، رئیسجمهور پیشین ایالاتمتحده رخ میدهد. باراك اوباما، اولین رئیسجمهور سیاهپوست تاریخ ایالاتمتحده و اكثریت دموكرات كنگره آمریكا اكنون ماموریت دشواری پیش رو دارند و باید كشور را از خطر تبعات ركود اقتصادی كه شاید مدت زیادی به درازا بیانجامد نجات دهند.
اوباما بیستم ژانویه سال آینده در حالی به طور رسمیقدرت را از جورج بوش تحویل میگیرد كه وعدههای شفافی در جریان رقابتهای انتخاباتی داده است؛ كاهش مالیاتها برای اكثر آمریكاییها، خروج نیروهای ارتش ایالاتمتحده در مدت زمان بسیار كوتاه و بهبود وضعیت بهداشت و سلامت. با وجود پیروزی دموكراتها در انتخابات ریاستجمهوری، مجلس نمایندگان و سنا، آنان نتوانستند 60 كرسی سنای ایالاتمتحده را به دست آورند تا از كارشكنی احتمالی جمهوریخواهان در تصویب طرحها و لوایح جلوگیری كنند.
اوباما موفق شد با وجود مبارزات انتخاباتی شدید سناتور مككین و معاونش سارا پیلن در ایالت اوهایو در این ایالت مهم و سرنوشت ساز به پیروزی دستیابد. این در شرایطی بود كه اوباما در انتخابات درون حزبی دموكراتها شكست سختی از رقیبش سناتور هیلاری كلینتون پذیرفته بود. مككین همچنین در دو ایالت مهم و حساس نیوهمپشایر و پنسیلوانیا شكست خورد. اوباما علاوه بر اوهایو توانست آرای دو ایالت آیوا و نیومكزیكو كه معمولا به جمهوریخواهان رای میدهند را نیز به دستآورد. باراك اوباما بیستم ماه ژانویه به همراه معاون و شریك انتخاباتی خود سناتور دموكرات ایالت دلاور جوزف بایدن وارد كاخ سفید خواهد شد.
اما انتخاب خانم سارا پیلن، فرماندار ایالت آلاسكا به عنوان معاون مككین نتوانست به پیروزی او كمك كند و حتی پیش از اعلام نتایج نهایی انتخابات، شواهدی وجود داشت كه نشان میداد برخی از مشاوران سناتور مككین هم از این انتخاب ناخشنودند. این در حالی بود كه مككین انتخاب پیلن را به “انفجار اشتیاق” توصیف كرده و گفته بود كه این انتخاب باعث جذب آرای محافظهكاران خواهد شد. اولین گزارشها از انتخابات ریاستجمهوری آمریكا حاكی از آن بود كه مشاركت بالای مردم و به خصوص سیاهپوستان در انتخابات به نفع اوباما خواهد بود.
سیاهان ایالاتمتحده حدود، 13 درصد كل كسانی بودند كه در انتخابات سهشنبه گذشته به حوزههای رایگیری رفتند. اوباما همچنین موفق شد در میان آرای هیسپنیكها (آمریكاییهای لاتینتبار) عملكرد خوبی داشته باشد و آرای اكثریت آنان را به سوی خود جلب كند. این در حالی بود كه در انتخابات سال 2004 هیسپنیكها به جورج بوش رای داده بودند و این موضوع حاكی از آن است كه حزب جمهوریخواه در میان این گروه از مردم آمریكا تا چه حد آرای خود را از دست داده است. این ریزش آرا در شرایطی است كه حزب جمهوریخواه در این چهار سال تلاش فراوانی انجام داد تا با مهاجرت غیرقانونی مبارزه كند.
موضوع اقتصاد مهمترین دغدغه شركت كنندگان در انتخابات بود و از نظر رایدهندگان اوباما توانایی بیشتری برای مدیریت بحران اقتصادی كنونی داشت. میزان مشاركت سیاهپوستان در انتخابات از 11 درصد در انتخابات سال 2004 به 13 درصد كل رای دهندگان در سال 2008 افزایش یافت كه 95 درصد آنان هم به باراك اوباما رای دادند.
70 درصد كسانی كه برای اولین بار در انتخابات شركت كردند به اوباما رای دادند كه این حاكی از توانایی رئیسجمهور برگزیده ایالاتمتحده در جذب آرای نسل جدید و همچنین افرادی بود كه تاكنون به پای صندوقهای رای نرفته بودند و به رای دادن علاقهای نداشتند. همچنین 70 درصد آمریكاییهای زیر 30 سال هم به اوباما رای دادند. مككین72 ساله اما تنها موفق شد اكثریت آرای افرادی را به دست آورد كه بیش از 65 سال سن داشتند.
مك كین پس از آنكه رای خود را در آریزونا به صندوق انداخت به ایالتهای كلرادو و نیومكزیكو رفت و از مردم خواست تا به حوزههای رایگیری بروند. اوباما اما پس از آنكه در شیكاگو در ایالت ایلینویز رای داد به ایالت ایندیانا رفت وسپس به شیكاگو بازگشت و بسكتبال بازی كرد. اوباما در مجموع و پس از شمارش آرا تا صبح چهارشنبه به وقت تهران 349 رای كالج انتخاباتی (52 درصد آرای مستقیم) را در اختیار داشت در حالی كه سهم مككین تنها 163 رای كالج انتخاباتی (47درصد آرای مستقیم) بود.
به این ترتیب یكی از تاریخیترین و مهمترین انتخابات ایالاتمتحده كه بسیاری از مردم آمریكا برای شركت در آن حتی پیش از طلوع خورشید صفهایی طولانی تشكیل داده بودند با پیروزی بزرگ باراك حسین اوباما به پایان رسید و او موفق شد اولین سیاهپوست تاریخ آمریكا باشد كه به كاخ سفید راهمییابد. با انتخاب اوباما عصر جدیدی در ایالاتمتحده و شاید همه جهان آغاز شده است.
بیان دیدگاه